روش های تشخیصی
روش‌های تشخیص سرطان دهانه رحم:
در صورت وجود علائم مشکوک یا نتایج غیرطبیعی تست‌های غربالگری (مانند پاپ اسمیر)، فرآیند تشخیص معمولاً به این ترتیب است:
- کولپوسکوپی: پزشک با استفاده از ابزاری به نام کولپوسکوپ (دارای بزرگنمایی و نور ویژه)، دهانه رحم را با دقت معاینه می‌کند تا نواحی غیرطبیعی را شناسایی کند.
- نمونه‌برداری (بیوپسی): در حین کولپوسکوپی، در صورت مشاهده بافت مشکوک، نمونه‌ای از سلول‌ها یا بافت دهانه رحم برای بررسی آزمایشگاهی برداشته می‌شود. روش‌های رایج نمونه‌برداری عبارتند از:
- بیوپسی پانچ: با استفاده از ابزاری تیز، نمونه‌های کوچکی از بافت برداشته می‌شود.
- کورتاژ اندوسرویکس (کورتاژ گردن رحم): با ابزار کوچک قاشقی شکل (کورت) یا برس مخصوص، نمونه‌ای از سلول‌های کانال دهانه رحم برداشته می‌شود.
- آزمایش‌های تکمیلی (در صورت نیاز): اگر نتایج بیوپسی اولیه نگران‌کننده باشد یا نیاز به اطلاعات دقیق‌تر باشد، روش‌های دیگری ممکن است انجام شود:
- برداشتن با حلقه سیمی الکتریکی LEEP) یا (LLETZ : از یک سیم نازک حامل جریان الکتریکی برای برداشتن نمونه بافتی استفاده می‌شود. این کار معمولاً در مطب و با بی‌حسی موضعی انجام می‌گیرد.
- بیوپسی مخروطی (کونیازاسیون): در این روش، بخشی مخروطی شکل از بافت دهانه رحم (شامل سطح و لایه‌های عمیق‌تر) برداشته می‌شود. این عمل معمولاً در بیمارستان و تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی نخاعی انجام می‌شود.
تعیین مرحله سرطان (Staging) :
پس از تشخیص قطعی سرطان دهانه رحم، آزمایش‌های مرحله‌بندی برای تعیین میزان گسترش سرطان انجام می‌شود. این اطلاعات برای برنامه‌ریزی درمانی حیاتی است. روش‌های مرحله‌بندی شامل:
- آزمایش‌های تصویربرداری: مانند عکس‌برداری با اشعه ایکس، ام‌آرآی (MRI)، سی‌تی‌اسکن ) CT Scan ( و پت‌اسکن (PET Scan) . این روش‌ها محل دقیق، اندازه و گسترش احتمالی سرطان به سایر نقاط بدن را نشان می‌دهند.
- معاینه اندوسکوپی مثانه و رکتوم: در موارد پیشرفته، پزشک ممکن است با استفاده از اسکوپ‌های مخصوص، داخل مثانه (سیستوسکوپی) و روده راست (پروکتوسکوپی) را برای بررسی علائم گسترش سرطان معاینه کند.
مراحل سرطان دهانه رحم:
- مرحله ۱: سرطان محدود به خود دهانه رحم است.
- مرحله ۲: سرطان به خارج از دهانه رحم و بافت‌های مجاور (مثل قسمت بالایی واژن) گسترش یافته، اما هنوز به دیواره لگن یا قسمت پایینی واژن نرسیده است.
- مرحله ۳: سرطان به قسمت پایینی واژن یا دیواره لگن گسترش یافته یا باعث مشکلات کلیوی شده است.
- مرحله ۴: سرطان به اندام‌های مجاور (مانند مثانه یا روده) یا نواحی دوردست بدن (مانند ریه‌ها یا کبد) گسترش (متاستاز) داده است. هرچه عدد مرحله بالاتر باشد، نشان‌دهنده پیشرفته‌تر بودن بیماری است.