پیگیری سرطان دهانه رحم
آزمایش‌های بالینی برای سرطان دهانه رحم
۱. آزمایش‌های غربالگری اولیه
- پاپ اسمیر : (Pap Smear) تشخیص سلولهای پیش‌سرطانی یا سرطانی در دهانه رحم.
- تست HPV (ویروس پاپیلوم انسانی): شناسایی انواع پرخطر HPV مانند ( HPV16وHPV18) که عامل اصلی سرطان دهانه رحم هستند.
۲. روشهای تصویربرداری
- کولپوسکوپی: بررسی دقیق دهانه رحم با میکروسکوپ ویژه پس از نتیجه غیرطبیعی پاپ‌اسمیر.
- بیوپسی هدفمند: نمونه‌برداری از نواحی مشکوک در طول کولپوسکوپی.
- سیتی‌اسکن (CT): ارزیابی گسترش تومور به غدد لنفاوی یا اندامهای دور.
- ام‌آرآی (MRI): بررسی اندازه تومور و تهاجم به بافتهای مجاور.
۳. آزمایش‌های تکمیلی
- بیوپسی مخروطی (Cone Biopsy): برداشتن بخشی از دهانه رحم برای تشخیص دقیقتر.
- آزمایش خون SCC-Ag: نشانگر توموری برای پایش پیشرفت یا عود بیماری.
آزمایش‌های مولکولی برای سرطان دهانه رحم
۱. آزمایش‌های مرتبط با HPV
- ژنوتایپینگ HPV: تعیین نوع ویروس HPV برای ارزیابی ریسک پیشرفت سرطان.
- تست بیان پروتئین p16/Ki-67: شناسایی عفونتهای HPV پرخطر و تغییرات پیش‌سرطانی.
۲. بررسی تغییرات ژنتیکی تومور
- آزمایش PD-L1: ارزیابی بیان پروتئین PD-L1 برای تعیین واجدین ایمونوتراپی (مثل پمبرولیزوماب).
- توالی‌یابی ژنومی: جهت شناسایی جهشها یا تغییرات اپی‌ژنتیک (مثل افزایش بیان ژنهای TERC یا C-MYC).
۳. آزمایش‌های پیشرفته
- آزمایش مایع بیوپسی (Liquid Biopsy): تشخیص DNA تومور در خون برای پایش عود بیماری.
- بیومارکرهای متیلاسیون DNA: شناسایی تغییرات متیلاسیون مرتبط با پیشرفت سرطان.
پیگیری برای افراد با ریسک بالای سرطان دهانه رحم
چه افرادی در معرض خطر بالایی هستند؟
- عفونت پایدار با HPV پرخطر (به‌ویژه HPV16 و HPV18).
- ضعف سیستم ایمنی مانند مبتلایان به HIV، دریافت‌کنندگان پیوند عضو.
- سیگار کشیدن یا قرارگرفتن در معرض دود سیگار.
- سابقه خانوادگی سرطان دهانه رحم یا دیسپلازی شدید.
راهبردهای پیگیری پیشگیرانه
۱. غربالگری منظم
- (پاپ‌اسمیر + تست HPV هر ۳–۵ سال ) بسته به سن و سابقه پزشکی.
- کولپوسکوپی دوره‌ای برای افراد با نتایج غیرطبیعی قبلی.
۲. واکسیناسیون HPV
- تزریق واکسنهای Gardasil یا Cervarix برای پیشگیری از عفونت HPV پرخطر (تا سن ۴۵ سال).
۳. مدیریت عفونت HPV
- پیگیری دقیق و درمان ضایعات پیش‌سرطانی (CIN2/CIN3) با روشهایی مانند LEEP یا کرایوتراپی.
۴. تغییر سبک زندگی
- ترک سیگار، تقویت سیستم ایمنی، و رژیم غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها.
۵. پایش علائم هشداردهنده
- آموزش علائمی مانند خونریزی غیرطبیعی پس از رابطه جنسی، ترشحات بدبو، یا درد لگن.
۶. جراحی پیشگیرانه
- هیسترکتومی در موارد نادر با ریسک بسیار بالا و پس از تکمیل فرزندآوری.
۷. مراقبت تیمی
- همکاری بین متخصصان زنان، انکولوژیست‌ها، و مشاوران عفونی برای مدیریت جامع.
- شرکت در کارآزمایی‌های بالینی: دسترسی به روشهای نوین غربالگری یا درمان.
توجه مهم: برنامه‌های پیگیری باید متناسب با ریسک فردی و زیر نظر پزشک طراحی شوند. سازمان‌هایی مانند NCCN غربالگری منظم و واکسیناسیون HPV را به‌عنوان پایه پیشگیری توصیه می‌کنند. تشخیص زودهنگام ضایعات پیش‌سرطانی، شانس درمان قطعی را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
این محتوا با زبان ساده و ساختار منظم، اطلاعات ضروری را برای بیماران و خانواده‌های آنها فراهم می‌کند.