پیگیری سرطان رحم
آزمایش‌های بالینی برای سرطان رحم
۱. آزمایش‌های تصویربرداری
- سونوگرافی ترانسواژینال: ضخامت آندومتر را اندازه‌گیری می‌کند؛ افزایش ضخامت ممکن است نشان‌دهنده سرطان باشد.
- سیتی‌اسکن: گسترش تومور به غدد لنفاوی یا اندام‌های دور را شناسایی می‌کند.
- ام‌آرآی: اندازه تومور و میزان تهاجم موضعی را ارزیابی می‌کند (به‌ویژه برای برنامه‌ریزی جراحی).
- پِت‌اسکن: بیماری متاستاتیک را با شناسایی مناطق دارای فعالیت متابولیک بالا نشان می‌دهد.
۲. روش‌های نمونه‌برداری (بیوپسی)
- بیوپسی آندومتر: نمونه‌برداری کم‌تهاجمی از پوشش رحم برای تشخیص سلولهای غیرطبیعی.
- کورتاژ (D&C): روش جراحی برای جمع‌آوری بافت در صورت عدم قطعیت نتیجه بیوپسی.
۳. آزمایش‌های تکمیلی
- آزمایش خونCA-125 : پاسخ به درمان یا عود بیماری را پایش می‌کند (بیشتر در موارد پیشرفته کاربرد دارد).
- عکسبرداری از قفسه سینه: برای بررسی متاستاز به ریه.
آزمایش‌های مولکولی برای سرطان رحم
۱. آزمایش MMR/MSI
- سندرم لینچ (خطر ارثی) را شناسایی می‌کند و واجدین را برای ایمونوتراپی (مثل پمبرولیزوماب) مشخص می‌کند.
۲. بررسی جهش POLE
- تومورهای با جهش POLE (پیش‌آگهی بهتر) را تشخیص می‌دهد.
۳. آزمایش بیان پروتئین p53
- تومورهای تهاجمی «کپی-نامبر بالا» (پیش‌آگهی ضعیف) را شناسایی می‌کند.
۴. توالی‌یابی نسل جدید (NGS)
- پروفایلینگ ژنومی جامع برای شناسایی جهش‌ها مثل (CTNNB1, HER2) جهت درمان هدفمند.
۵. آزمایش ژنتیک برای سندرم‌ها
- سندرم لینچ: ژنهای MLH1, MSH2, MSH6, PMS2.
- سندرم کاودن: ژن PTEN.
پیگیری برای افراد با ریسک بالا
چه افرادی در معرض خطر بالایی هستند؟
- عوامل ژنتیکی: جهش در ژنهای مرتبط با سندرم لینچ، کاودن یا BRCA1/2.
- سابقه پزشکی: چاقی، دیابت، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا قرارگیری طولانی‌مدت در معرض استروژن بدون مقاومت.
- سابقه خانوادگی: وجود سرطان رحم یا کولورکتال در بستگان نزدیک.
راهبردهای پیگیری
۱. غربالگری منظم
- سونوگرافی ترانسواژینال سالانه: پایش ضخامت آندومتر.
- بیوپسی آندومتر: هر ۱ تا ۲ سال برای ناقلان سندرم لینچ (شروع از ۳۰–۳۵ سالگی).
۲. مشاوره و آزمایش ژنتیک
- برای افراد با سابقه خانوادگی یا سندرم‌های شناخته‌شده توصیه می‌شود.
۳. تغییر سبک زندگی
- مدیریت وزن، ورزش و رژیم غذایی متعادل برای کاهش سطح استروژن.
۴. دارودرمانی
- پروژستین‌ها یا قرصهای ضدبارداری: ممکن است در برخی بیماران خطر را کاهش دهند.
۵. گزینه‌های جراحی
- هیسترکتومی: برای ناقلان سندرم لینچ پس از اتمام فرزندآوری.
۶. هوشیاری نسبت به علائم
- آموزش علائم هشداردهنده مانند خونریزی غیرطبیعی، درد لگن یا نفخ.
۷. مراقبت تیمی چندتخصصی
- کولونوسکوپی: برای بیماران لینچ (به دلیل ریسک سرطان کولورکتال).
- کارآزماییهای بالینی: دسترسی به روش‌های نوین پیشگیری یا درمان.
توجه: برنامه‌های پیگیری باید با مشورت پزشک و بر اساس پروتکل‌های راهنمای سازمان‌هایی مانند NCCN شخصی‌سازی شوند. تشخیص زودهنگام و مدیریت فعالانه، نتایج درمان را بهبود می‌بخشد.
این محتوا به زبان ساده، اطلاعات مبتنی بر شواهد را برای بیماران و مراقبان آنها فراهم می‌کند.